Een First Fill vat is een vat dat voor het eerst wordt gebruikt voor het rijpen van whisky. De invloed van het soort vat is hier vorig jaar al uitvoerig besproken. Vaten worden vaak meerdere keren gebruikt bij het maken van Schotse whisky. Het zogenaamde First Fill vat heeft nog geen invloeden gehad van eerdere whisky’s. Nog belangrijker is dat het vat dus ook nog niets heeft prijs gegeven van zijn smaak.

Verschillende soorten First Fill Whisky vaten

Er zijn grofweg twee verschillen aan te brengen in de First Fill vaten:

volledig verse eiken vaten ook wel maagdelijke vaten (virgin casks) genoemd;
voor andere dranken gebruikte vaten.

Maagdelijke vaten

In het verleden zijn wel volledige verse eiken vaten gebruikt voor de productie van whisky. Bij deze vaten krijgen de houtsmaken en -geuren dan de overhand en gaan smaken die whisky liefhebbers zo waarderen verloren. Tegenwoordig wordt bij de productie eigenlijk geen maagdelijk vat meer gebruikt. Je ziet nog wel eens de aanduiding “fresh oak casks” op een fles staan. Dit zijn vaten waar eerder andere dranken in gerijpt zijn. Ze zijn dus niet maagdelijk maar wel First Fill voor het rijpen van whisky.

Voor andere dranken gebruikte vaten

Hierbij gaat het voornamelijk om Bourbon en Sherry vaten. Maar ook Madeira, Port, Cubaanse Rum, Cognac en wijnvaten worden wel gebruikt. In het verleden werden veelal Sherry vaten gebruikt die uit Spanje naar Engeland verscheept werden. Nadat de sherry gebotteld was gingen de vaten dan naar Schotland. Daar werden ze gebruikt voor het rijpen van de whisky.

Veel First Fill vaten komen uit Amerika

Ongeveer 90% van de whisky wordt tegenwoordig gerijpt in vaten waar eerst Bourbon op heeft gerijpt. In Amerikaanse wetgeving is vastgelegd dat voor het maken van Bourbon een vat maar één keer gebruikt mag worden. Schotse wetgeving kent deze beperking niet. Voor de Bourbon distilleerder is een vat na de productie afval. De Schotten kunnen hierdoor de vaten voor een prikkie aanschaffen. Het is algemeen bekend dat Schotten, net als de Nederlanders, wel houden van een goede deal. Dit heeft er wel voor gezorgd dat er in de afgelopen decennia een verschuiving in de smaak van whisky heeft plaatsgevonden.